Gdyby ktoś zaprosił Was do swojej piwnicy, by pokazać jakie skarby tam przechowuje, w najlepszym razie wzbudziłby nieufność podszytą stającą w pamięci sceną z filmu Pulp Fiction. Rzeczywiście - odwiedzanie piwnic z obcymi nie należy do zachowań szczególnie rozsądnych. Inaczej sprawa wygląda, gdy zaproszenie pochodzi od artysty, który swoją pozycję na scenie muzyki improwizowanej ugruntował kilkoma dekadami występów i nagrań, a zasoby swojej podziemnej spiżarni prezentuje, z przerwami, od prawie ćwierć wieku.
Gebhard Ullmann Basement Research - Impromptus And Other Short Works
/WhyPlayJazz, 2019/
Gebhard Ullmann w ciągu trwającej blisko czterdzieści lat kariery współpracował z wieloma ważnymi muzykami sceny jazzowej oraz licznym gronem artystów spoza niej. Jako lider i współlider nagrał ponad pół setki albumów, a przynajmniej drugie tyle zarejestrował jako sideman. Basement Research, choć z przerwami i w zmiennym składzie, jest jednym z najdłużej działających projektów muzyka.
Impromptus And Other Short Works jest bodaj siódmym krążkiem formacji. Płyta zawiera zarówno starsze, znane z poprzednich wydawnictw utwory jak i zupełnie nowe kompozycje oraz (zgodnie z tytułem) improwizacje. Od pierwszych dźwięków znać, że piwnica Ullmanna nie należy do tych ciasnych zagraconych i zatęchłych. Mimo, że szczelnie wypełniona dźwiękami nie przytłacza ich nawałem. Widać (a raczej słychać), że ktoś tu od czasu do czasu zagląda i pilnuje by bogactwo zgromadzonego materiału nie groziło zwaleniem się na głowy wchodzących. W pierwszej linii akcję rozgrywają instrumentaliści grający na dęciakach: lider na klarnecie basowym i saksofonie tenorowym, Julian Argüelles na saksofonie barytonowym i Steve Swell na puzonie. Sekcja rytmiczna ma równie mocną obsadę - na kontrabasie gra Pascal Niggenkemper a za zestawem perkusyjnym zasiada Gerald Cleaver. Skład, który zapewnia pełna elastyczność - od melodyjnych, balladowych tematów poprzez połamane naszpikowane dysonansami improwizacje aż po kosmiczny groove. Wszystko to podane w różnych kombinacjach, i wykonane z niewiarygodną precyzją.
Znakiem szczególnym muzyki Basement Research jest niezwykła spójność poczynań artystów. Jeden podąża za drugim natychmiastowo reagując na wszelkie przewroty, zmiany i zwroty akcji. Dzieje się tak nie tylko we fragmentach, które zostały zakomponowane. Kunszt zespołu najlepiej można dostrzec właśnie w improwizacjach, w których natychmiastowo tworzona jest cała rozbudowana, wielogłosowa dramaturgia podbudowana znakomitym wyczuciem dynamiki.
Do piwnic nie zaglądamy zbyt często. Czasem jednak warto zejść kilka stopni w dół, by poczuć ten dreszcz ekscytacji, który towarzyszy odsłuchowi Impromptus And Other Short Works. Choć Ullmann w swoich domowych podziemiach zgromadził bardzo wiele, to nie zaskoczy nas w nich chaos. Przeciwnie - drzemią tu rzeczy niezwykłe, których na co dzień nie oglądamy.